Bağdat-Erbil hattında neler oluyor
Irak merkezi yönetimi son dönemde aldığı kararlarla Irak Kürt Bölgesel Yönetimi üzerinde baskıyı arttırıyor.
Fransız Haber Ajansı AFP, Irak merkezi yönetimi ile Barzani ailesinin kontrolünde olan Erbil arasındaki artan gerilimi büyüteç altına aldı.
- Yıllarca iç kavgalar ve terör örgütü DEAŞ tehlikesi gibi risklerle mücadele etmek zorunda kalan Bağdat, nispeten siyasi istikrarın sağlanmasıyla petrol zengini IKBY’ye daha fazla baskı uyguluyor.
- Irak Başbakanı Muhammed Şia el-Sudani 2021 yılında ilk iktidara geldiğinde, Bağdat-Erbil daha iyi ilişkiler içindeydi. Ancak uzmanlara göre Sudani’yi iktidara taşıyan İran yanlısı Şii partiler özerk yapıda olan IKBY’nin zayıflatılmasından yana.
BARZANİ-TALABANİ KAVGASI
- Bağdat Üniversitesi’nden siyaset uzmanı Ihsan el-Şammari, “Bazı Şii politikacılar, siyasi intikam amacıyla Kürdistan bölgesi anayasal devletinin altını oymak istiyor” diyor.
- ABD destekli IKBY, yolsuzluk, iktidar kavgaları gibi Bağdat ile aynı sorunlarla karşı karşıya olmasına rağmen kendisini istikrar ve ekonomik büyüme merkezi olarak lanse emeye çalıştı.
- Öte yandan Barzani ailesi ile Süleymaniye merkezli Talabani ailesinin iktidar kavgası da sürdü. Geçen yıl Süleymaniye’den kamu görevlileri ve avukatlar, IKBY’de ödenmeyen maaşlar nedeniyle hem yerel, hem de Bağdat’taki yetkililere dava açtı.
PETROL GELİRİ, MŞLAR
- Şubat ayında Irak Federal Yüksek Mahkemesi, IKBY’deki memur maaşlarının Erbil üzerinden değil doğrudan ödenmesi yolunda karar verdi. Ayrıca Erbil’den petrol ve petrol dışı gelirlerin Bağdat’a aktarılması yolunda karar aldı. Bunlar IKBY’nin yetkisini baltalamaya yönelik kararlardı.
- Başka bir davada ise Irak Yüksek Mahkemesi, IKBY parlamentosundaki sandalye sayısını 111’den 100’e düşürdü. Türkmen, Ermeni ve Hıristiyan azınlıklar için ayrılmış koltukları lağvetti. Parlamentoda 45 üyesi bulunan Barzanilerin KDP partisi bunun üzerinde haziran ayındaki seçimleri boykot etme kararı aldı. KYB lideri Bafel Talabani, “Irak’taki siyasi sistemin korunmasına” yardımcı olduğunu söylediği Yüksek Mahkeme’nin kararlarını desteklediğini açıkladı.
MİLLETVEKİLİNİN YORUMU
- IKBY Başbakanı Mesud Barzani, geçen hafta “Kürdistan bölgesini zayıflatmayı ve parçalamayı amaçlayan komploların” söz konusu olduğunu, bunların ‘bölge içinden de destek bulduğu’ uyarısını yaptı.
- KDP’den milletvekili Sabah Sohbi, Bağdat’ın aldığı kararların Irak’ın mevcut siyasi yapısını hedef aldığını öne sürdü. Sohbi’ye göre bazı siyasi partiler ‘federal ve ademi merkeziyetçi’ sistemini değiştirmek istiyor. Sobhi, Kürtler arasındaki bölünmenin durumu daha da kötüleştireceği görüşünde.